Kiedy ma?oletni musi si? rozliczy? z urz?dem skarbowym
Ka?da osoba, kt?ra uzyska?a w 2009 roku doch?d, musi rozliczy? si? z fiskusem. Zasada ta dotyczy tak?e dzieci. Zarobki ma?oletnich zazwyczaj rozlicz? podatkowo ich rodzice.
Na ?amach DGP, jak mantr? powtarzamy zasad?, ?e w Polsce opodatkowaniu podlega ka?dy doch?d z wyj?tkiem tego zwolnionego z podatku, a tak?e ten, do kt?rego na podstawie Ordynacji podatkowej minister finans?w zarz?dzi? zaniechanie poboru podatku. Ustawa o podatku dochodowym od os?b fizycznych wprowadza og?ln? zasad? opodatkowania dochod?w os?b nieletnich. Przewiduje ona, ?e dochody ma?oletnich dzieci w?asnych i przysposobionych, z wyj?tkiem dochod?w z ich pracy, stypendi?w oraz z przedmiot?w oddanych im do swobodnego u?ytku, dolicza si? do dochod?w rodzic?w, chyba ?e opiekunom nie przys?uguje prawo pobierania po?ytk?w ze ?r?de? przychod?w dzieci.
Przyk?ad 1
Doch?d dziecka z najmu
W akcie notarialnym zawieraj?cym darowizn? cz??ci nieruchomo?ci na rzecz ma?oletniego dziecka zawarte zostanie o?wiadczenie rodzic?w dziecka, ?e nie b?d? oni korzysta? z pieni?dzy pochodz?cych z wynajmu tej nieruchomo?ci oraz adnotacja o ewentualnym przeznaczeniu po?ytk?w prawnych z tej nieruchomo?ci. Czy ma?oletnie dziecko obdarowane cz??ci? nieruchomo?ci mo?e samodzielnie rozlicza? si? z uzyskanego dochodu z jej wynajmu?
Doch?d z wynajmu darowanej dziecku nieruchomo?ci podlega doliczeniu do dochodu rodzic?w, mimo wyra?onej notarialnie deklaracji rodzic?w o rezygnacji z po?ytk?w uzyskiwanych przez dziecko. Dochody dziecka z najmu nieruchomo?ci nie s? bowiem dochodami z pracy, ani te? nieruchomo?? nie jest przedmiotem oddanym dziecku do swobodnego u?ytku.
Oznacza to, ?e tylko dochody ma?oletnich z ich pracy, stypendi?w oraz dochody z przedmiot?w oddanych im do swobodnego u?ytku podlegaj? opodatkowaniu na imi? ma?oletniego dziecka. S? one bowiem wy??czone z zarz?du maj?tkiem dziecka przez rodzic?w. Natomiast inne dochody podlegaj? doliczeniu do dochodu rodzic?w.
Zarz?d maj?tkiem
Interesy maj?tkowe ma?oletnich dzieci w?asnych i przysposobionych wymagaj? ochrony, do kt?rej powo?ane s? osoby sprawuj?ce w?adz? rodzicielsk?. Podstawow? form? ochrony interes?w maj?tkowych dziecka jest zarz?d jego maj?tkiem.
Polega? on mo?e m.in. na:
– czynno?ciach faktycznych,
– czynno?ciach prawnych (np. sprzeda?y element?w maj?tku, odp?atnym wynajmie),
– reprezentowaniu ma?oletniego w post?powaniu administracyjnym czy te? s?dowym.
Maj?tek dziecka, kt?rym zarz?dzaj? rodzice, mo?e sk?ada? si? z r??nych element?w: nieruchomo?ci, ruchomo?ci, kapita??w, aliment?w itd. Trzeba jednak wiedzie?, ?e zarz?d maj?tkiem dziecka jest elementem w?adzy rodzicielskiej, kt?rej nie mo?na si? zrzec ani przenie?? jej na inne osoby.
Czynno?ci rodzic?w przekraczaj?ce zwyk?y zarz?d maj?tkiem ma?oletniego dziecka s? poddane kontroli s?du opieku?czego i dla ich skuteczno?ci wymagaj? s?dowego zezwolenia na ich dokonanie.
Zarz?d przez rodzic?w maj?tkiem dziecka mo?e usta? tylko w wyniku pozbawienia lub zawieszenia ich w?adzy rodzicielskiej, ewentualnie ograniczenia jej orzeczeniem s?dowym.
W zwi?zku z tym na rodzicach ci??? pewne obowi?zki w zakresie rozlicze? podatkowych, je?li dziecko osi?ga dochody. Wynika to z faktu, ?e ma?oletnie dzieci nie rozliczaj? si? samodzielnie z osi?ganych dochod?w i nie s? podatnikami PIT.
Dochody wy??czone
Nie wszystkie dochody ma?oletnich dzieci b?d? mog?y by? po??czone z dochodami rodzic?w. Dzieci, kt?re uzyskaj? dochody z pracy, stypendi?w i przedmiot?w oddanych im do swobodnego u?ytku, b?d? musia?y rozliczy? je samodzielnie w zeznaniu rocznym.
Najcz??ciej dzieci otrzymuj? dochody z pracy, np. bior?c udzia? w reklamie, akcjach promocyjnych czy filmie. Praca nieletniego zazwyczaj jest wykonywana na podstawie umowy cywilnoprawnej, czy dzia?alno?ci wykonywanej osobi?cie. W takim przypadku dochody ma?oletniego dziecka z w?asnej pracy – np. z dzia?alno?ci wykonywanej osobi?cie – nie mog? by? wykazane w zeznaniu podatkowym rodzic?w. Wobec tego, w zwi?zku z uzyskaniem dochod?w podlegaj?cych opodatkowaniu, dziecko musi dokona? indywidualnego rozliczenia rocznego, w kt?rym wyka?e uzyskane dochody. Ale to nie ono wype?ni samodzielnie formularz.
W takiej sytuacji rodzice maj? obowi?zek wype?ni? i z?o?y? zeznanie roczne PIT za ma?oletnie dziecko. Cho? jest ono wype?niane na imi? i nazwisko dziecka, to formularz w imieniu nieletniego podpisuj? rodzice. W przypadku gdy zeznanie w imieniu dziecka sk?adane b?dzie po raz pierwszy, konieczne b?dzie tak?e dokonanie w imieniu dziecka zg?oszenia identyfikacyjnego. Chodzi o nadanie dziecku numeru identyfikacji podatkowej.
Roczny PIT
W przypadku ma?oletnich dzieci obowi?zki rozliczenia z uzyskanych dochod?w musz? za dziecko wype?ni? rodzice. Odbywa si? to albo w ten spos?b, ?e rodzice maj? obowi?zek doliczenia dochod?w dziecka do w?asnych, albo te? obowi?zek wype?nienia i podpisania za dziecko zeznania, kt?re sk?adane jest w imieniu dziecka (tzn. zeznania, w kt?rym dziecko wymieniane jest jako osoba sk?adaj?ca samodzielnie to zeznanie). Inaczej m?wi?c, je?li dziecko jest ma?oletnie, w kontaktach z fiskusem musz? wyr?czy? je albo rodzice, albo opiekunowie prawni.
Przyk?ad 2
NIP dla dziecka
C?rka odziedziczy?a po zmar?ej babci nieruchomo??. Rodzice mog? zarz?dza? nieruchomo?ci? do uzyskania przez dziecko pe?noletno?ci. Nieruchomo?? jest wynajmowana. Dziecko op?aca podatek od nieruchomo?ci. Czy c?rka w zwi?zku z wynajmem powinna mie? nadany numer identyfikacji podatkowej?
Fakt zg?oszenia obowi?zku podatkowego przez c?rk? poprzez z?o?enie informacji w sprawie podatku od nieruchomo?ci ?wiadczy o tym, ?e c?rka jest podatnikiem podatku od nieruchomo?ci, co stanowi przes?ank? do nadania numeru identyfikacji podatkowej.
Podatnicy b?d?cy wy??cznie podatnikami podatk?w stanowi?cych dochody bud?et?w gmin, dokonuj? zg?oszenia identyfikacyjnego nie p??niej ni? w terminie: z?o?enia pierwszej deklaracji na podatek od nieruchomo?ci; dokonania pierwszej wp?aty wymienionego podatku.
Zatem osoba b?d?ca podatnikiem podatku od nieruchomo?ci podlega obowi?zkowi ewidencyjnemu, wobec czego zobowi?zana jest z?o?y? zg?oszenie identyfikacyjne o nadanie NIP.
Wa?ne
Je?eli ma??onkowie podlegaj? odr?bnemu opodatkowaniu, dochody ma?oletnich dzieci dolicza si? po po?owie do dochodu ka?dego z rodzic?w. Zasada ta nie ma zastosowania do ma??onk?w, w stosunku do kt?rych orzeczono separacj?
Dochody ma?oletnich dzieci podlegaj?ce ??cznemu opodatkowaniu z dochodami rodzic?w nale?y wykaza? w za??czniku PIT-M. W za??czniku tym wykazuje si? – podobnie jak w zeznaniu – przych?d, koszty uzyskania tego przychodu, doch?d (lub strat?), a tak?e zaliczki od uzyskanych przez ma?oletnie dziecko przychod?w z rent krajowych i zagranicznych, najmu lub dzier?awy, praw maj?tkowych, a tak?e innych przychod?w podlegaj?cych ??cznemu opodatkowaniu z przychodami rodzic?w.
Po wype?nieniu za??cznika PIT-M wynikaj?cy z niego doch?d oraz sum? zaliczek nale?y przenie?? do odpowiednich pozycji zeznania PIT-36.
Obowi?zki rodzic?w wobec dziecka
Rodzice zobowi?zani s? sprawowa? zarz?d maj?tkiem dziecka pozostaj?cego pod ich w?adz? rodzicielsk? z nale?yt? staranno?ci?.
Jakkolwiek czysty doch?d z maj?tku dziecka powinien by? przede wszystkim obracany na jego utrzymanie i wychowanie, to jednak mo?e on te? by? przeznaczony na utrzymanie i wychowanie jego rodze?stwa, kt?re wychowuje si? razem z nim, a jego nadwy?ka tak?e na inne potrzeby rodziny.